 |
هند در صدر صادركنندگان شرق جهان
 |
دنیای اقتصاد- مینا یوسفی- تازه‌ترين گزارش سازمان جهاني تجارت از وضعيت صادرات و واردات مناطق مختلف جهان نشان مي‌دهد كه در بين قاره‌هاي مختلف، آسيا و اقيانوسيه طي سال‌هاي گذشته روندي صعودي در توليد و صدور كالا و خدمات و حتي رشد توريسم نسبت به ديگر نقاط جهان داشته است.
نكته جالب در نتايج بررسي تجارت كشورهاي آسيا و اقيانوسيه، اقتصادهاي نوظهوري است كه بهترين جايگاه‌ها را در رتبه بندي بهترین اقتصادها به دست آورده‌اند؛ هند، كره جنوبی و چين در سال 2011 بالاترين رشد صادرات را داشته‌اند. حال آنكه در سال 2010 يعني درست يك سال پيش‌تر در اين جدول هند بعد از كشورهاي چين، فيليپين، ژاپن، سنگاپور، هنگ‌كنگ و اندونزي با 61/14 درصد رشد صادرات در رتبه هفتم جاي گرفته بود. با اين اوصاف سازمان تجارت جهاني براي سال 2012 پيش‌بيني كرده است كه هند در سال 2012 نيز پيشرو كشورهاي آسيا و اقيانوسيه در زمينه صادرات باشد و رشد صدور كالاهاي خود را به 30/13 درصد افزايش دهد. نكته جالب‌تر آنكه تركيه با وجود شهرتي كه بين كشورهاي آسيايي در رشد اقتصادي كسب كرده است، اما طي سال‌هاي گذشته در امر صادرات چندان موفق نبوده است. اين كشور توانسته نرخ صادرات خود را فقط 64/7 درصد افزايش دهد و به اين ترتيب از كشورهايي همچون، مالزي و تايلند نيز عقب‌تر است؛ اما WTO همچنان اميدوار است كه تركيه نيز سال آينده بعد از هند بتواند جهشي بزرگ را در صادرات تجربه کند. اين در حالي است كه تركيه در سال 2010 ميلادي نسبت به سال پیش از آن بيش از 16 درصد افزايش واردات داشته است. كشورهاي ديگري نظير روسيه، اندونزي، هند و چين نيز بعد از ترکیه از نظر رشد واردات قرار گرفته‌اند. سازمان جهاني تجارت امسال نرخ افزايش ورود كالا به اين كشورها را به ترتيب 77/10، 71/10، 56/10، 86/9 برآورد كرده و تخمين زده است كه سال آينده نيز تركيه با 45/9 درصد رشد همچنان در صدر واردكنندگان كالا باشد.
البته در اين ميان تحليلگران شرايط آسيا و اقيانوسيه را در سال 2011 «ویژه» ارزیابی کرده و در عين حال مي‌گويند: با وجود بروز بلاياي طبيعي زيادي كه طي يك سال گذشته در اين منطقه رخ داده است، اما كشورهاي آسيا و اقيانوسيه همچنان با روند مطلوبي اقتصاد خود را توسعه مي‌دهند. چين كه در حال حاضر 30درصد صادرات منطقه را به دوش مي‌كشد، سال گذشته حدود 11 درصد رشد صادرات را تجربه كرده حال آنكه هند با سرعتي بيشتر در صدور كالا به جهان پيش مي‌رود.
آسيا و اقيانوسيه در صدر صادرات جهاني
کارشناسان سازمان تجارت جهاني در بررسي‌هاي خود از وضعيت صادرات و واردات كالاهاي اساسي در جهان به اين نتيجه رسیده‌اند كه كشورهای منطقه آسيا و اقيانوسيه به نسبت ساير مناطق بيشترين موفقيت را در رشد صادرات كسب كرده‌اند. اين رشد صادرات آنقدر بر كشورهاي عضو تاثيرگذار بوده است كه WTO تجارت كالا و حتي خدمات را به رونق رسانده است. ارتقاي صادرات انواع محصولات و خدمات از كشورهاي آسيا و اقيانوسيه در حالي است كه بر اساس آخرين ارزيابي سازمان تجارت جهاني از وضعيت صادرات كالا، محصولات كشاورزي، سوخت و محصولات معدني و محصولات صنعتي نشان مي‌دهد اين منطقه در سال 2009، 3/22 درصد از محصولات كشاورزي، 9/30 درصد از سوخت و محصولات معدني و همچنين 4/37 درصد از محصولات صنعتي را صادر كرده و به طور كلي 7/34 درصد كل سهم صادرات جهان را به خود اختصاص داده است. اين در حالي است كه در سال 2000 كمتر از 30 درصد صادرات جهان در اختیار این منطقه بود. به اين ترتيب پيش‌بيني مي‌شود با رشد 5 درصدي سهم آسيا و اقيانوسيه در صادرات طی یک دهه آینده و همچنين رشد تجارت جهاني در اين منطقه در سال‌هاي آينده آسيا و اقيانوسيه جايگاه قابل‌توجهي در تجارت جهاني به خود اختصاص دهد. البته طي سال‌هاي 2000 تا 2009 ميلادي روند تجارت كالاهاي مختلف نيز دستخوش برخي تغييرات شده كه به همين نسبت سهم آسيا و اقيانوسيه نيز در صادرات اين كالاها دگرگون شده است. طي اين سال‌ها به رغم افزايش قيمت محصولات صنعتي، صادرات و واردات سوخت و مواد معدني بيش از ساير محصولات انجام شده است به طوري كه در اين بازه زماني صادرات و واردات سوخت و مواد معدني از 14 درصد كل حجم تجارت جهاني به 19 درصد افزايش يافته است. در حالي كه طي همين مدت تجارت محصولات صنعتي از 77درصد به 71 درصد کاهش یافته است.
البته سهم كشورهاي منطقه آسيا و اقيانوسيه در واردات اين كالاها نيز چندان كم نيست. به طور مثال در سال 2009 بیش از 27 درصد از واردات محصولات كشاورزي به كشورهاي اين منطقه انجام شده است كه اين رقم از ميزان صادرات محصولات کشاورزي از كشورهاي عضو آسيا و اقيانوسيه كه در همين سال 3/22 درصد بوده، بيشتر است. در مورد سوخت و محصولات معدني نيز وضعيت به همين نحو است و كشورهاي آسيا و اقيانوسيه بيش از آنكه صادر‌كننده باشند وارد‌كننده اين محصولات بوده‌اند. سهم كشورهاي منطقه در واردات سوخت و محصولات معدني 39 درصد اعلام شده است. تنها در مورد محصولات صنعتي كشورهاي آسيا و اقيانوسيه بيش از آنكه واردات داشته باشند، صادر‌كننده بوده‌اند. به طوري كه در مقابل 4/37 صادرات كالاهاي صنعتي در سال 2009 فقط 6/29 درصد واردات جهان را از آن خود كرده‌اند. به اين ترتيب سهم كشورهاي آسيا و اقيانوسيه در واردات محصولات مختلف نيز همچون صادرات اين كشورها افزايش يافته و طي سال‌هاي 2000 تا 2009 از 25 درصد به 35 درصد رسيده است كه اين نشانه فعاليت بيشتر اين كشورها در تجارت جهاني است.
با اين اوصاف تحليلگران مي‌گويند كه كشورهاي منطقه آسيا و اقيانوسيه در حال ربودن بازارهاي صادرات كالا به ويژه محصولات صنعتي در جهان هستند و طي سال‌هاي آينده اين سهم بيشتر هم مي‌شود. همچنين كارشناسان علت افزايش سهم كشورهاي عضو آسيا و اقيانوسيه در تجارت جهاني را رشد اقتصادي اين كشورها عنوان كرده و مي‌گويند با رشد اقتصادي كشورهاي آسيايي ميزان مصرف سوخت نيز در اين كشورها بيشتر شده است.
به هر حال سهم 35 درصدي منطقه از كل صادرات جهان و 31 درصدي از كل واردات جهان در سال 2009 در حالي است كه در همين سال رشد صادرات تمام اين محصولات در سطح جهان منفي بوده است. سازمان تجارت جهان اعلام كرده است در سال 2009 ميزان رشد صادرات كالاها 12 درصد نسبت با سال 2008 كاهش داشته است که می‌توان آن را معلول بحران مالی جهانی در آن سال دانست در اين ميان افت صادرات محصولات صنعتي با نرخ 15 بيش از ساير محصولات بوده است. محصولات كشاورزي، سوخت و محصولات معدني نيز طي همين يك سال به ترتیب با 3 و 5/4 درصد كاهش صادرات مواجه بوده‌اند.
كاهش جهاني صادرات خدمات
از سوي ديگر، برآورد سازمان تجارت جهاني از تاثير صادرات كالا بر صادرات ساير محصولات و خدمات حاكي است كه در سال 2010 از كل صادرات انجام شده از كشورهاي آسيا و اقيانوسيه، 41/18 درصد را خدمات به خود اختصاص داده است. در جهان نيز اين نسبت 4/24 درصد اعلام شده است. البته سهم جهانی صادرات خدمات این مناطق در سال 2009 حدود 20 درصد بوده كه در سال 2010 كاهش داشته است. علت اين وضعيت باز هم به رشد سريع صادرات محصولات صنعتي بر مي‌گردد و به نظر مي‌رسد طي سال‌هاي اخير كشورهاي سراسر جهان بيش از صدور خدمات به صدور كالاهاي صنعتي مشغول شده‌اند.
آسيا و اقيانوسيه، مقصد دوم گردشگران
وضعيت كشورهاي آسيا و اقيانوسيه كه تركيه، ژاپن، استراليا و چين معروف‌ترين آنها هستند در صنعت گردشگري نيز قابل تامل است. بر اساس برآورد سازمان جهاني گردشگري اين كشورها در صدر جدول جذب گردشگر در جهان قرار دارند. آمار اين سازمان نشان مي‌دهد كه در سال 2010، آسيا و اقيانوسيه پس از خاورميانه مقصد دوم گردشگران بوده و به احتمال زياد همين وضعيت در سال 2011 نيز تكرار شود. رشد تعداد ورود گردشگر به مناطق مختلف جهان نیز در این گزارش بررسی شده است که بر این اساس ورود گردشگران به آسيا و اقيانوسيه و خاورمیانه طی سال 2009 و 2010 به ترتیب 6/12 درصد و 9/13 درصد نسبت به سال 2008 رشد کرده است به طور كلي در سال 2010، 7/6 درصد به گردشگران جهان افزوده شده است. این نکته نیز قابل‌توجه است که ميزان جذب گردشگر در كشورهاي اروپا، آمريكا و آفريقا بسيار كمتر از آسيا يعني هر يك حدود 3، 8 و 6 درصد رشد كرده است.
332 page views
|
|
|
|