 |
تحليل اكونوميست از طرح نجات يورو
 |
دنیای اقتصاد-
شادی آذری
به آسانی می‌شد فهمید این فقط خود رهبران اروپایی هستند که به یکدیگر تبریک می‌گویند. در نخستین ساعات اجلاس روز پنج‌شنبه، پس از مذاکرات نفس‌گیر، رهبران حوزه یورو بر سر یک «بسته جامع» برای حل بحرانی که دو سال است این منطقه را به خود گرفتار کرده است، به توافق رسیدند.
در این اجلاس آنها بودجه صندوقی را که برای نجات وام‌گیرندگان گرفتار در بدهی‌ها ایجاد شده بود، افزایش دادند، پیش‌نویس طرح ترمیم بانک‌های این منطقه را ارائه کردند، از بار بدهی‌های یونان به شدت کاستند و راههایی را برای مناسب‌سازی حاکمیت یورو تعیین نمودند. رهبران اروپایی تلاش کردند پس از تابستانی که سایه فروپاشی مالی حوزه یورو بر آن سایه افکنده بود، به بازارها نشان دهند که هنوز کنترل امور به دست خود آنها است.
اما اگر به این برنامه که قرار است چون یک قایق نجات برای حوزه یورو عمل کند، در روشنایی روز نگاه کنیم، منافذ زیادی بر آن هویدا می‌شود. واقعیت این است که این برنامه مغشوش و کم‌تاثیر است. مغشوش است به این دلیل که مهندسی مالی آن اگرچه هوشمندانه، اما نیمه‌کاره است و در برابر رویدادهای ناخواسته نیز آسیب‌پذیر است. کم‌تاثیر است چون بسیاری از جزییات در آن فراموش شده و در اصل برای حفاظت از یورو تدوین نشده است.
این سومین بسته جامع حوزه یورو در سال جاری است و به نظر نمی‌رسد که آخرین هم باشد.قابل‌توجه‌ترین دستاورد اجلاس روز پنج‌شنبه رهبران اروپا، دستیابی به توافقی برای بخشش 50 درصدی بدهی‌های یونان بود. مدت‌ها بود که نشریه اکونومیست برای انجام چنین اقدامی بحث می‌کرد. اما یک مکمل ضروری برای بخشش بدهی‌های یونان، ایجاد یک دیوار محافظ دور اقتصادهایی است که به شدت مقروضند، اما اعتبار لازم برای نقدشوندگی را دارند؛ مانند ایتالیا. این تنها راه حفظ اعتماد و حمایت از ترازنامه‌های بانک‌های اروپایی است تا اطمینان حاصل شود که آنها می‌توانند به کار وامدهی ادامه دهند.
متاسفانه دیوار محافظ حوزه یورو ضعیف‌ترین بخش توافق روز پنج‌شنبه است. بودجه اصلی نجات اروپا که صندوق ثبات مالی اروپا (EFSF) نام دارد، پول کافی برای نجات ایتالیا و اسپانیا را در اختیار ندارد. آلمان و بانک مرکزی اروپا استفاده نامحدود از تنها منبع حمایتی؛ یعنی خود بانک مرکزی اروپا را رد کردند. دولت‌های اعتباردهنده شمال اروپا از ارائه پول بیشتر به این بانک خودداری کرده‌اند. در عوض آنها دو برنامه را برای افزایش بودجه صندوق ثبات مالی اروپا ارائه نموده‌اند. در یکی از این برنامه‌ها استفاده از این صندوق برای مقابله با افت اولیه ارزش اوراق قرضه پیشنهاد شده است. در تئوری این بدان معناست که قدرت صندوق نجات باید چندین برابر شود، اما در عمل چنین افزایش اعتباراتی سود چندانی به بار نخواهد آورد. ممکن است بازارهای اوراق قرضه نسبت به تضمین کشورهایی که خودشان در برابر بی‌ثباتی مالی همسایگانشان آسیب‌پذیر هستند، بی‌اعتماد باشند.
بر اساس برنامه دوم پیشنهادی، صندوق ثبات مالی اروپا می‌تواند مجموعه‌ای از راهکارهای دارای کاربرد ویژه را ایجاد نماید که سایر سرمایه‌گذاران از جمله صندوق‌های دارایی خارجی، بودجه آنها را تامین نمایند. باز هم تردیدهایی به ذهن می‌رسد در مورد اینکه آیا این برنامه کارساز خواهد بود یا نه. به نظر می‌رسد که هر راهکار مختص یک کشور است تا خطر بحران منتشر نشود. اینجا، اما این پرسش مطرح می‌شود که چرا کشورهایی چون چین یا برزیل باید در این راهکارها سرمایه‌گذاری کنند، آن هم در شرایطی که آلمان از سرمایه‌گذاری بیشتر در آنها خودداری می‌کند؟
قرار است این دو برنامه در مجموع ارزش صندوق ثبات مالی اروپا را به یک تریلیون یورو (4/1 تریلیون دلار) یا بیشتر افزایش دهد. متاسفانه به نظر می‌رسد این بیشتر یک هدف باشد تا یک پیش‌بینی. و به دلیل آنکه صندوق ثبات مالی اروپا هم‌اکنون متحمل ضررهای اولیه شده است، سرمایه آن بیش از زمانی که یک برنامه وامدهی در پیش گرفته می‌شود، در خطر قرار دارد. این وضعیت می‌تواند فرانسه را هم گرفتار کند. این کشور که تامین‌کننده بخشی از بودجه نجات است، به تازگی شاهد آن بوده است که رتبه AAA اعتباراتش مورد تهدید قرار گرفته است. کاهش رتبه اعتبارات فرانسه می‌تواند درست در زمانی که بیش از پیش به آن نیاز است، بودجه نجات را با مشکل مواجه سازد.در مورد یونان هم باید گفت که اگر چه اندازه بخشش بدهی‌های این کشور بسیار خوب بوده است، اما رهبران حوزه یورو در داوطلب شدن برای بخشش بدهی‌های یونان از خود بی‌علاقگی نشان دادند. اصرار رهبران اروپایی بر این نکته که بخشش بدهی‌ها باید داوطلبانه باشد تضمین بدهی‌های حوزه یورو را دشوارتر می‌سازد.
در اجلاس روز پنج‌شنبه رهبران اروپا امید داشتند ثابت کنند عزمشان برای احیای یورو بیش از ظرفیت بازار برای مقابله با آن است، اما به‌رغم همه ابراز رفاقت‌ها و نطق‌های شجاعانه، آنها شکست خوردند. بحران بیشتر می‌شود و اجلاس‌های بیشتری در راه است. تا زمانی که آنها به راه‌حلی تاثیرگذار دست نیافته‌اند، هزینه‌های بحران همچنان برایشان بیشتر خواهد شد.
محور توافق سران اروپا
توافق پنج‌شنبه سران اروپا به سه محور اصلی توجه داشت:
بانک‌های خصوصی کشورهای بستانکار سرانجام با تخفیف ۵۰ درصدی، بدهی‌های یونان را کاهش دادند. هدف از این اقدام، کاهش بدهی کنونی ۱۶۰ درصدی این کشور از تولید ناخالص داخلی به ۱۲۰ درصد است.
دومین محور، صندوق ثبات مالی اروپا بود.آنگلا مرکل ضمن اعلام افزایش ندادن مشارکت خود در زمینه حل بحران مالی توانست حمایت سران اروپا را در این زمینه جلب کند. ذخیره صندوق اروپایی ثبات مالی، در هنگام تاسیس، ۴۴۰ میلیارد یورو بوده که ۲۵۰ میلیارد یوروی آن به نجات پرتغال و ایرلند اختصاص یافته است. حجم نقدینگی این صندوق تا سقف ۱۰۰۰ میلیارد یورو افزایش خواهد یافت.
سومین محور، افزایش نقدینگی بانک‌ها است بانک‌ها باید تا پایان ژوئیه سال ۲۰۱۲ نقدینگی خود را تقویت کنند. هدف از این اقدام، خنثی سازی پیامدهای تخفیف بدهی‌های یونان است. نقدینگی بانک‌ها، ۹ درصد؛ یعنی ۱۰۶ میلیارد یورو افزایش خواهد یافت.
295 page views
|
|
|
|