 |
جمعیت جهان در تاریخ؛ کی زنده است، کی مرده؟
 |
بی بی سی فارسی
سازمان ملل متحد در ماه اکتبر گذشته اعلام کرد که جمعیت جهان به هفت میلیارد نفر رسیده است. اما از زمانی که آدم بر روی روی کره زمین پای نهاد، چند نفر زنده بوده اند و درگذشته اند؟
خیلی وقتها گفته می شود که تعداد هفت میلیارد نفری که اکنون "زنده" هستند، بیشتر از تعداد کل آدمهایی است که در طول تاریخ بشر قبل از عصر حاضر زنده بوده و اکنون درگذشته اند.
اگر چنین چیزی درست باشد، شاید اظهار نگرانی از نرخ سریع رشد جمعیت چیزی به جا و با اهمیت باشد، اما چگونه می توان تعداد کل افرادی که در گذشته زنده بوده اند و دیگر زنده نیستند را تخمین زد؟
دفتر تحقیقات جمعیت (Population Reference Bureau)، یک سازمان غیر دولتی در واشنگتن، سعی کرده است که تعداد درگذشتگان را به طور تخمینی محاسبه کند.
وندی بالدوین، از دفتر تحقیقات جمعیت، می گوید که زمان شروع محاسبه حدود ۵۰۰۰۰ سال پیش در نظر گرفته شده است؛ یعنی حدودا زمانی که گفته می شود بشر اولیه پا به عرصه زمین گذاشت.
بدین ترتیب، نقطه آغاز مشخص است و جمعیت فعلی جهان هم مشخص؛ اما مشکل در این است که در این فاصله ۵۰۰۰۰ ساله چند نفر آمدند و رفتند.
چون اطلاعات دقیقی وجود ندارد، متخصصان بر اساس حدس و تخمین علمی پیش رفته اند.
در قرن بیستم نرخ زایمان از ۴۰ نفر در هر هزار نفر به ۳۱ نفر در هر هزار نفر کاهش یافت و اکنون این رغم به ۲۳ زایمان برای هر هزار نفر جمعیت رسیده است.
"آیا هرگز به نقطه ای در تاریخ خواهیم رسید که تعداد افراد زنده بیش از تعداد کل رفتگان باشد؟"
در گذشته های دور اما، آدمها برای بقا به نرخ زایمان ۸۰ نفر در هر هزار نفر نیاز داشتند چون متوسط طول عمرها خیلی کوتاهتر بود و تعداد کمتری از افراد خود صاحب فرزند می شدند.
خانم بالدوین می گوید که متوسط طول عمر (در غرب) حدود ۷۵-۸۰ سال است اما در طور دوره های مختلف تاریخ چنین نبوده است.
او می گوید در برخی از مقاطع تاریخی در گذشته "حتی اگر نرخ زایمان نرخ بالایی بود، بسیاری از آنهایی که به دنیا می آمدند خود در کودکی می مردند و قادر به ادامه نسل نبودند."
بدین ترتیب، نرخ ۸۰ زایمان در هر هزار نفر برای یک مقطع طولانی -از حدود ۵۰۰۰۰ سال پیش تا حدود ۸۰۰ سال پیش- در نظر گرفته شده است.
از حدود ۸۰۰ سال پیش (حدود سال ۱۲۰۰ میلادی) تا حدود ۱۶۵۰ یا ۱۷۰۰، حدود ۶۰ زایمان در هر هزار نفر محاسبه شده و این نرخ به تدریج کمتر شده است تا به ۲۳ زایمان در هر هزار نفر در ۲۰۱۱ رسیده است.
بر اساس محاسبات دفتر تحقیقات جمعیت، تعداد درگذشتگان چیزی حدود ۱۰۷ میلیارد نفر است و بنابراین تعداد هفت میلیارد نفر آدم "زنده" در مقابل مردگان رقم ناچیزی به نظر می رسد؛ یک نفر زنده در برابر هر ۱۵ نفری که مرده اند.
اما آیا هرگز به نقطه ای در تاریخ خواهیم رسید که تعداد افراد زنده بیش از تعداد کل رفتگان باشد؟
خانم بالدوین می گوید که برای چنین اتفاقی نرخ رشد جمعیت جهان باید آهنگ بسیار سریعی داشته باشد.
"آیا می توانید تصور کنید که جمعیت کره زمین چیزی حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد نفر باشد؟ چنین تصوری برای من غیر ممکن است."
412 page views
|
|
|
|